5 میلیون هوادار تورک قشقایی تراختور

TIRAXTURUNQ 5 MILYON QAŞQAILI YARDIMÇILARI

5 میلیون هوادار تورک قشقایی تراختور

TIRAXTURUNQ 5 MILYON QAŞQAILI YARDIMÇILARI

تندیس ایلخانی شهید سردار


اسماعیل خان (صولت الدوله) قشقایی


اینجا زاگرس است دیار برنو به دستان اگر عقابی بخواهد بر فراز آسمانش پرواز کند باید بالهایش را باج دهد.


                                                    پیغام صولت الدوله قشقایی به پهلوی پدر

QASHQAI Lider

به امید روزی که در جای جای ایران اسلامی میادین و خیابان های شهرستان ها به ویژه جنوب کشور با نام بزرگ مرد ایلمان مزین گردد.


اوزاق یولوم سرداریمینگ آدی یوخ


قشقایی شهرینیگ شهریاری یوخ


 

 

ادامه مطلب ...

یوسف علی بیگ دومین شاعر پر آوازه قشقایی


یوسف علی بیگ دومین شاعر پر آوازه قشقایی


یوسف علی بیگ دومین نام پر آوازه ی تاریخ شعر غنایی دوره نوین ادبیات قشقایی است. فرم و محتوی را در خدمت می گیرد و با اخذ قوت و الهام از روحیه ایل سرفراز خود لب به سخن می گشاید و در بیان اندیشه و علائق خود به "سلطان"(معشوقه اش ) حرف آخر را اول میزند .

قورخو یوخوم سلطا نیندان خانسندان
الیمی اورمم یار داما نیندان
بی نوا یوسف خسرو قا نیندان
هنوز اق الرن نگاری چومندر

یوسف علی بیگ یا به تلفظ قشقایی ها "حوسوب علی بی"فرزندخسرو بیگ قره قانلو شاعر قشقایی با تلخص شعری "یوسف خسرو"از تیره قره قانلو طایفه دره شوری بوده است تیره ی قره قانلو به دو بخش دره شوری و عمله تقسیم شده اندیوسفعلی بیگ در جوانی میرزا و منشی حاجی باباخان، کلانتر طایفه دره شوری بوده است .عشق ناکام او به سلطان دختری از وابستگان دستگاه کلانتر دره شوری باعث جدایی او از این طایفه و هجرت به طایفه عمله شده است.او زیباترین غزلهای عاشقانه را به یاد این عشق به یادگار گذاشته است.
عشق یوسف علی بیگ یگ عشق زمینی و رئالیستی است و اشعار او جلوه این عشق زمینی و حقیقی است.اشعار او ویژگی خاصی دارد از جمله این که سنت شکن است و همین سنت شکنی او است که او را از وصل یار محروم میکند.
سال تولدش معلوم نیست اما سال وفاتش را بین سالهای 1325_1322هجری قمری حدس می زنند وی در مسافرت به دهاقان فوت کرده است و در قبرستانی درگردنه ی آستانه در مسیر وردشت ، سمیرم به دهاقان مدفون است .

منبع:نشریه قره قاج سال اول شماره دوم

گل ای ساقی! دولدورجام-ی مستانا

دولدور جامی گـؤرم یاردان نه سؤیلر؟

بو غریب ائلکــده ده بو غمــــــخانا دا

گؤرم رنگی لاله زار دان نه ســــؤیلر؟

او یئـــــری کــــــی یار اؤزونـو بزردی

آغ بوغـــــازا لعــــل و مرجان دوزردی

 

ادامه مطلب ...

مجموعه کامل آثار استاد محمد بهمن بیگی

مجموعه کامل آثار استاد محمد بهمن بیگی (با صحافی گالینگور و کیفیت چاپ بسیار عالی)

جهت خریداری این مجموعه ارزشمند نام و شماره تماس خود را تا تاریخ 31 فروردین 1391 از طریق ایمیل با پیامک ارسال نمایید.کلیه وجوه حاصل جهت بازسازی مقبره ایشان در شیراز صرف خواهد شد.

همراه:09397387527 و ایمیل:  

yesmaelpor@ut.ac .ir 

 

 

http://qashqaee.blogfa.com/post/202

آرامگاه مأذون...

   (اگر هر قشقایی فقط هزارتومان کمک کند،

  آرامگاه مأذون ومجموعه فرهنگی آن ساخته میشود) 

 "مدت دیر اولموشام مست هوی عشق

 دیوانه یــــــه همخوی اولور خوی عشق

یوز ایـل اؤلموش اولسام گلر بوی عشق

مأذون دئر ایــــــــله سنگ قبرستانیمی"   (مأذون)

        در دیماه ۱۳۷۲ هجری شمسی به بهانه یکــصدمین سال در گذشت میرزا مأذون، شاعر و عارف سترگ ایل قشقایی و عشایر جنوب، یادمانی در سالن اجتماعات آموزش و پرورش عشایری در خیابان باغ ارم شیراز برگزار گردید در حالی که کسی نمیدانست آرامگاهش کجاست چه گونه مرده و چه کسی درکجا به خاکش سپرده...

      مرحوم شهبازی از قول شیرزاد بیگ دزکردی نوشته بودکه مدفنش در بقعه شازده منصور شیراز است و من از شخص دیگری شنیده بودم در قبرستان شادایی الله شیراز است حتی شنیده بودم که بقعه شاهزاده منصور هم در همانجاست و در سال ۱۳۶۴ که دانشجوی دانشـــــــــگاه شیراز بودم مدتها وقت صرف کرده آن قبرستان وسیع را سنگ به سنگ جستجو کرده بودم اما...

        در گیر و دار بزرگداشت، برخی از سخنوران از نامعلوم بودن مکان دفنش می گفتند و... تا این که نو جوانی در پشت سن پیشم آمد و گفت پیر مردی در وسط سالن اظهار میدارد که جای قبر ماذون را میداند یه سرعت کارگردانی را رها کرده به سراغش رفتم شماره تلفنش را گرفته برگشتم.

        دو روز بعد از بزرگداشت با بی صبری تمام همراه دوست جدیدم مهندس حسین حیدری، که در همین برنامه باهم آشنا شده بودیم و بعدها  بر اساس تلاشهایش به حیدری مأذون معروف شد با جعبه ای شیرینی به دیدارش رفتیم.

       خانه زنده یاد عزیزخان فیلی قشقایی (متخلص به خسته) در خیابان فضل آباد شیراز بود. پس از معارفه و چای و شیرینی پای صحبت های شیرینش نشستیم که: مأذون اواخر عمرش را در شیراز در یکی از اتاقهای خانه مشیر دفتر که از بستگانش بوده در همسایگی خداکرم خان فیلی، پدر عزیز خان، ساکن بوده و در همانجا با کمک مرحوم نجفقلی خان اشعارش را جمع آوری ومرتب میکند (اهتمام ائیله دی ییغدی کتابیم...)  هنگامی که به دعوت کلانتر طایفه بهارلو به داراب میرود( داراب دا اه یله نن خان نو جوان...) کتابش را به خداکرم خان میسپارد که در یخدانی چوبی قرارش میدهد دو ماه بعد که از داراب بر میگردد و برای گرفتن کتاب میرود با تأسف میبینند که موشها دمارش را در آورده اند.(داغیلار تفرقه اولار دفتریم...)  از نو شروع به نوشتن  میکند اما اجل از راه میرسد و کارش ناتمام میماند...

       عزیزخان از بقعه میگفت از قبر دو برادرش که در نو جوانی به مرض حصبه از دنیا رفته اند و قبرشان با مأذون ۲ متر فاصله دارد از پدرش که هرشب جمعه دستش را میگرفته بر سر خاک برادرانش میبرده و قبری که در کنارآنها بوده. یک روز از پدرش می پرسد که آیا این هم برادرم بوده؟ جواب میدهد نه این دوست و همسایه ام بود و بعد ها که بزرگتر میشود از مأذون برایش میگوید و می سپارد که روزی قشقایی ها به سراغ این قبر خواهند آمد. روزی که احتمالا من نیستم مکان آن را به خاطر بسپار مطالبی را که گفتم فراموش مکن تا روزی که جویندگانش را بیابی و این امانت را تحویلشان دهی...

        مارا بر بقعه برد جایی که بیش از ۲۵ سال بود نرفته بود اما جالب بود خیلی ها میشناختنش محوطه بقعه و روی قبر ها با خاک مسطح و موزائیک شده بود اما بازهم توانست محل قبر را مشخص کند حاج عباس شمیرانی، رئیس هیأت امناء شاهزاده منصور و سایر اعضا وحتی خانم بسیار مسنی را به بقعه آوردند، محل قبر را تأیید کردند. سپس مارا به خانه ای برد و اتاقی را که مأذون آخرین روزهای حیاتش را در آن گذرانده بود نشانمان داد وبعد گفت خدا از شما راضی باشد! سالها بود دین سنگینی بردوشم بود الان احساس راحتی میکنم... ـ خدایش رحمت کناد ـ

     چند روز بعد به اوقاف شیراز رفتم آقای مددی، رئیس ناحیه۳، و آقای نادر ریاحی، مدیر کل اوقاف، به خوبی تحویل گرفتند و از هر نوع مساعدت دریغ نکردند هیأت امناء آرامگاه مأذون تأسیس شد و چون در آخرین تحقیقات ثابت شده بود که شازده منصور امامزاده نیست این بود که کلیه محوطه بقعه کتبا به این هیأت امنا واگذار گردید تا قبر مأذون باز سازی شود...

 

 

 

       با معرفی اوقاف در بانک ملی مرکزی شیراز حسابی با سه امضا،  (حسین حیدری آغاجاری، من و آقای صفری از اداره کل اوقاف)، به نام آرامگاه مأذون افتتاح گردید. با اولین کمک نقدی که دریافت شد تعدادی قبض جمع آوری اعانه چاپ شد. جلسات بزرگ و کوچک گرفته شد اعلامیه ها پخش شد. علاوه بر اعضای اصلی حدود ۱۸۰ نفر اعضای افتخاری به جمع پیوستند  و قبوض در اختیار آنان قرار گرفت. دست دریوزگی به هر کسی گشودیم...

مهندس غلامعلی دیزجانی که آن موقع رئیس سازمان عمران و بهسازی شهر شیراز بود، نظارت و مهندس حسین حیدری مدیریت ساخت و ساز افتخاری آن را عهده دار شدند که بعد ها آقای مهندس حسین روانان هم دست یاری داد. باتمام تلاشی که شده و ریزه کمکهایی که از برنامه و بودجه، اوقاف، ارشاد و حمایت آقای حاج سید نورالدین دبیری، نبیره مأذون، و برخی افراد خیر شده توانسته ایم کل محوطه(۱۰۰۰متر مربع) را تا عمق یک متر خاک برداری کرده، شالوده مجموعه فرهنگی آرامگاه را بنا نهیم. بخشی از محوطه را با مخلوط بالا آورده زیربنای خود آرامگاه را با بتون بسازیم و سنگ قبر مرمر اهدایی آقای دبیری را بر روی آن نصب کنیم.

      اما برای ساختمان بنای یادبود آرامگاه، مجموعه فرهنگی(شامل سالن اجتماعات، موزه، کتابخانه و...)، و محوطه سازی که زحمت طراحی افتخاری آن را مهندس مهرداد طیبی پور کشیده اند هنوز دستمان باز و چشممان در راه است... 

  دست ازکرم به عذرتنک مایگی مشوی/ /برگی درآب کشتی صد مور میشود                                                                                                                  (صائب)  

    (شماره حساب آرامگاه مأذون: ۹۳۲۱۰ بانک ملی شعبه مرکزی شیراز)

 

     (ضمنا ازعزیزانی که قبوض اعانه گرفته اند استدعا داریم اگر

از تمام اهل فضل و کمال و ادب مخصوصا دانشجویان عزت طلب قشقایی نیز استدعا دارم این مطلب را در سایت یا وبلاگ خود قرار دهند، شاید قلم خیرشان سبب قدم خیری گردد... انشاا... 

  

http://nademsozu.blogfa.com/post-41.aspx

     نمیتوانند کمکی کنند لا اقل قبض ها را به هیات امنا برگردانند)   

اسداله مردانی رحیـمی

زندگینامه:اسداله مردانی

گرداورنده:شهرام بدری

اسداله مردانی رحیمی فرزند شیراز (شیرزاد) در سال 1331 در یک خانواده ی چادرنشین ایلیاتی از طایفه ی رحیمی که  شعبه ای از ایلات قشقایی استان فارس است، پا به عرصه ی حیات نهاد.دوران کودکی را در ایل و تحصیلات ابتدایی را  در مکتبخانه و دبستانهای دولتی عشایری گذراند.دوره ی متوسطه را تا کلاس نهم درشیراز به پایان رساند و پس از  گذراندن دوره ی دانشسرای عشایری به عنوان معلمدر میان ایلات و روستاهای جنوب ایران به تدریس پرداخت.در هنگام تدریس و انجام وظیفه موفق شد که مدارک دیپلم ریاضی و سپس لیسانس ادبیات فارسی را کسب کند.بنابراین در طول 30 سال معلمی خود در مقاطع مختلف ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان تدریس نمود تا اینکه در سال 1379 باز نشسته شد.وی ازسال 1368 مصمم شد که لغت نامه ی ترکی قشقایی را تالیف و تدوین نماید هرچند که مقدمه ی کار را از سال 1364 آغاز کرده بود.

از تالیفات ایشان می توان به کتابهای زیر اشاره کرد:

1.آتالار سؤزو (ضرب المثلهای ترکی قشقایی)

2.آساناکلار (ترانه های ترکی قشقایی)

3.زبان ترکی قشقایی و شیوه ی نگارش آن

4.خود آموز زبان ترکی قشقایی و مبانی دستور آن

5.قاشقایی سؤزلوگو (فرهنگ لغات و اصطلاحات ترکی قشقایی) 

 

http://shahrambadri.titrblog.com/post507.php

تسلیت و گرامی داشت یادوخاطر صولت خان مبارز ترک قشقای

تسلیت و گرامی داشت یادوخاطر صولت خان مبارز ترک قشقای 

پس از خاتمه جنگ جهانی اول و تخلیه ایران از قوای خارجی، در انتخابات دوره پنجم مجلس شورای ملی از جهرم به وکالت انتخاب شد. همچنین در دوره هشتم مجلس شورای ملی نیز مجدداً به نمایندگی مردم جهرم برگزیده شد و به مجلس راه یافت. در این دوره پسرش ناصرخان نیز به عنوان نماینده مردم آباده انتخاب شد.

رضاشاه اصولا با صولت خان قشقای به خاطرافکار ملی وی و مبارزه او در جهت حق خواهی ملت ترک قشقای میانه‌ای نداشت و درصدد بود آن را از میان بردارد. صولت خان قشقای در سال ۱۳۱۱ خورشیدی، به همراه پسرش ناصرخان در حالیکه هر دو وکیل مجلس بودند و مصونیت داشتند به دستور رضاشاه وتوسط پلیس سیاسی دستگیر و به زندان افتادند. صولت خان قشقای قریب شش ماه در زندان قصر در شرایط نامساعدی به سر برد. ودر شانزدهم مهر ۱۳۱۱ در زمانی که نماینده مجلس شورای ملی بود، در زندان قصر تهران درگذشت.

صولت خان قشقایی به خاطرچندین سال مبارزه ملی در راه حق خواهی ملت ترک قشقای به درجه رهبریت رسید وتوانست نام خود را در تاریخ ملت های زیر ظلم و استبداد به عنوان یک قهرمان و مبارز ملی ثبت نماید . اما متاسفانه چهره واقعی و ماهیت افکار ایشان همانند پیشه وریها ستارخانها و دیگر مبارزان ملی غیر فارس آن زمان به دست تاریخ نویسان پان فارس تحریف و متعاقب آن تخریب گشته است. برخی ازنویسندگان فارس درتخریب نامه های خود شخصیتی مقام دوست از صولت خان قشقای به نمایش گذاشته و همگی در صدد مخفی نمودن روحیه و مبارزه ملی وی را داشته اند که مبادا طرز تفکر ایشان به نسل های بعدی ملت ترک قشقای بروز کند .امروزه مطالب راستین در حق این مبارز ملی را در نوشته ها و کتاب های پرفسور ذهتابی می توان جست .

گفتنی است هر سال مراسمی در جهت گرامی داشت یاد وخاطر این مبارزملی و رهبر ابدی ملت ترک قشقای از طرف فعالین قشقایی برگزار میشود

اؤیرنجی: صولت خان قشقای از فرزندان داراب خان رئیس ایل قشقائی بوده و در فیروزآباد از شهرهای استان فارس در سال ۱۲۹۵ قمری (۱۲۵۷شمسی) متولد شد. به علت رشادت و مهارت وی در تیراندازی و جنگ‌های چریکی، در اواخر سلطنت مظفرالدین شاه قاجارازطرف ایل قشقای به وی لقب صولت خان داده شد.صولت خان قشقای در سال ۱۳۲۴ قمری رسماً به ریاست ایل قشقائی رسید. او از بدو امر طرفدار مشروطه خواهان بوده و همواره با نفوذ بیگانگان در فارس مخالف بوده‌است. پس از صدور حکم جهاد توسط شیخ عبدالحسین مجتهد لاری علیه انگلیسیان و تعرض پلیس جنوب به قسمتی از ایل قشقایی تصمیم به جهاد گرفت و تا عزل فرمانفرما از ریاست فارس و ورود دکتر مصدق السلطنه به فارس یعنی آخر سال ۱۳۳۸ قمری‌جنگید. پس از ورود دکتر مصدق‌السلطنه به شیراز آمد د و چون سردار سپه ظهور کرد و اوضاع ایران تغییر یافت او نیز مانند دیگر روسا در تهران ساکن شد و از طرف ایل قشقایی، وکالت مجلس شورای ملی را یافت.

محمد ناصر صولت قشقایی

تصاویر:محمد ناصر صولت قشقایی

در این پست پنج تصویر قدیمی از بزرگ مرد ایل قشقایی محمد ناصر صولت اماده کردم

محمد ناصر صولت معروف به ناصر خان قشقایی فرزند ارشد صولت‌الدوله قشقایی است.

او از ایلخان‌های ایل قشقایی و از سیاست‌ مردان دوره پهلوی بود وی سال 1278 در

شهرستان شالدان (در شهرستان قیر و کارزین، 20 کیلومتر مانده به کیله) متولد و

سال 1362 در خارج از کشور (ایالات متحده آمریکا) درگذشت.

1.محمد ناصر صولت قشقایی.تصویر یک


2.محمد ناصر صولت قشقایی.تصویر دو


3.محمد ناصر صولت قشقایی.تصویر سه


4.محمد ناصر صولت قشقایی.تصویر چهار


5.محمد ناصر صولت قشقایی.تصویر پنج

http://shahrambadri.titrblog.com/post477.php

فرود اژدری (دومان)

wxr2ehdx476781b8ekzx.jpg

تصاویر جدید 
زیباسازی وبلاگ , سایت پیچک » بخش تصاویر زیباسازی » سری ششم 
www.pichak.net کلیک کنید

گلمیشیدیم گؤرمگه

(اشعار  ترکی قشقایی)

فرود اژدری (دومان)


تقدیم به :

ایل پر افتخارم

ناشر: انتشارات قشقایی t_jamshid@yahoo.com/ ناشر همکار: انتشارات تخت جمشید shiraznashr.blogfa.com/ نوبت چاپ: اول، 1389 قیمت: 1500 تومان

مرکز نشر: شیراز، خیابان پیروزی، انتشارات تخت جمشید/ تلفن: 2245401- 0711 - ۰۹۱۷۱۱۱۸۵۸۰


فهرست مطالب

علی(ع) 15/ یـاز. 16/ گول و پروانه و بولبول. 17/ داغلار قاری. 18/ حقانیت.. 20/ تـؤی. 21/ معلم. 22/ « من اؤلنده ». 24/ دنگیـز «دریا». 25/ ترک عارف... 26/ فـال. 27/ منی یاد ائیله 28/ شیرین کا مونه 29/ گلمیشیدیم گؤرمَگه 30/ یئل اَس. 31/ مأذون سؤزلری. 32/ ایراقلوق. 35/ یولی آتاک وطنه 36/ ساغی. 37/ رحمت ائدینگز تا گَله 38/ نالـه 39/ همای رحمت.. 41/ پوشالدیگ.. 43 //سلامی معشوق. 44 وئرمنه مهتابیمی سن. 45/ هئچ کیم بیلمه دی سَن کیمنگ.. 46/ یـار و یولداش. 47 /دئمک اولماز. 48 /اجل گلَر. 49 /بـاغ. 50/ یـانوما قـال. 51/ شمع. 52/ /نـاز. 53 /آغلادیگ.. 54 /عیش و مستلیگ.. 55/دردیمیزه دوا عشق. 56/ هاچاق اولور؟ 57/ اولفت.. 58/قوجالدیگ.. 59/ کربـلا. 60/ یاریم وفا سیز اولدو 62/ آنـا 63/ اؤبـا 64/ گؤینوم ایستیر. 65/ نجف شاهی کلامی. 66/ عشق یازماگی. 68/دئدی ، دئدی. 69/ دئدیم ، دئدی. 70/ شهریار. 71/ لبیک.. 73/ دیش.. 74/ فجر. 75/ چوبان. 77 /گئدیم کوهسرخ باشونا 79/ ده لی. 84/ کلمه لر لیستی. 86

باش سؤز

قشقایی ائللرینده بوندان ایلرتر کی اوخوللار (مدرسه‌لر) ائل ایچینه یول آچا، خانلار، کلانترلر و به‌ی‌لر چادیری قیراغینا وورولان مکتبلرده اوچ اسلام دیلی یعنی تورک دیلی عرب دیلی و فارس دیلی مکتبه گئدن اوشاقلارا اؤرگه‌دیلیرمیش. بو مکتب خانالاردا مولالار قورآن، سعدی، حافیظ،... و حیسابدان آیری، نگار محمود، مهرو خاور، صیدی خان و پریزاد و داها تورکو شعرکیتابلارینی دا درس وئریرلرمیش.

آما پهلوی زامانیندا کی ائللر ایچینده دوولت اوخوللاری قورولور، تورکو یازماق و تورکو درس وئرمگ یاساق اولور. قشقایی‌دا یازیلان تورکو کیتابلار کی هامی‌دا ال یازی‌سی‌دیلار خورجینلار، چنته‌لر و قوولوقلار ایچینده او منزلدن بو منزله، او یورددان بو یوردا، یایلاقدان قیشلاغا چورویوب و بیر بیر آرادان گئدیرلر.

ایللر گچیر و ائلده چوخ ساوادلی آداملار آیاق توتورلار، 1367 ایلینده رحمتلیک شهبازخان شهبازی قشقایی شاعیرلرینینگ شعرینی بیر شعر توپلوسوندا «قشقایی شعری» عنوانیندا چاپا چاتدیریر. بو کیتاب قشقایی شعرینده بیر ده‌ویریم (انقلاب) یولا سالیر بوندان سورا نغمه های ایل قشقایی (چاغداش قشقایی شاعیرلرینگ شعری) رحمتلیک نوذر دانشور، غزل‌سرایان قشقایی منوچهر هنرور، آتالار سؤزو و آسانکلار اسداله مردانی رحیمی، سیری در بوستان قشقایی محمد نادری دره‌شوری، آی سودا و یاغار بولوت محسن رجایی‌پناه، یارپاق و قره کیشی تیمور گردانی، یوسف‌علی به‌ی شعر لری ناصر ایرجی، آللینجاق اولدوزو فتانه مرادی قره‌قانی، اوزاق یول ارسلان میرزایی و...

کیتابلار آیدینلیغا گؤز آچیرلار. جوان و استعدادلی شاعیر لار ائلدن آیاق توتورلار و بو آرادا بو جوان شاعیرلر:

عوض‌اله صفری کشکولی، بهمنیار آقارضایی، کاوه ایروانی کشکولی، رهام بهرامی، جلال بهرامی، کیهان شهبازی، بهمن مرادی علمدارلو، فتانه مرادی قره قانی، راضیه کاظمی کرانی، مسلم حسینی، حسین پارسا، علی فریدونی و... اؤزلرینی اوزه چکیرلر و قشقایی ادبیاتی بیر یئنگی باخیشینان اؤزونو تورک دونیاسینا تانیشدیریر.

بو جوانلاردان دا بیریسی حورمتلی یولداشیمیز فرود اژدری (دومان) دیر بو جوان شاعیریمیز 1368 ایلینده قشقایی ائلینده دونیایا گؤز آچیر، اوشاقلیقدان شعر و ادبیاتا علاقه‌‎سی وار. مأذون، یوسف‌علی به‌ی، محمدابراهیم، نعمت‌اله، استاد شهریار، فضولی و داها تورک دونیاسینینگ شاعیرلری اثرینی مطالعه ائدیر.

10 یاشارلیقدان شعر دئمه‌گی باشلیر، ائلینه، دویغوسونا، اعتقادینا، سئودالارینا گؤزل قوشمالار قوشور.

بو جوان شاعیریمیز آیاق او یوللارا قویور کی بوندان ایلری چوخ چوخ بؤیوکلر بو یولدان گچیب و افتخار اوجه‌لیگلرینه چاتمیشلار.

بیز دومان شاعیریمیزی بو کیتابیندان «گلمیشدیم گؤرمه‌گه» ساری اورگدن آلغیشلیراگ و بیلرگ کی یاخین گله‌جک ده قشقایی میللتینگ بؤیوگ افتخارلاریندان اولار.

ارسلان میرزایی

6/6/89

مقدمه

بخش بزرگی از فرهنگ هر ملّت را ادبیات و شعر آن ملت نمایان می‌کند. ادبیات ایل قشقایی به صورت فلکلور و سینه به سینه در بین زنان و مردان، ساربانان، چوپانان و... نقل گردیده، تاکنون به این مرحله رسیده است. اکنون می‌بینیم که ادبیات شفاهی ایل جایگاهی ویژه در میان تمام اهل ادب و متفکران عصر حاضر باز کرده است. با نگاهی اجمالی و کوتاه بر اشعار شاعر و عارف فرهیخته ایل بزرگ قشقایی، میرزا مأذون درمی‌یابیم که وی با اشعار مؤزون، ساده و روان و در عین حال تأثیرگذار از پیشگامان شعر قشقایی هستند. بینش وی بینشی کلّی است و بینش همه‌ی شاعران را در بر می‌گیرد، سعدی‌شناس است و با حافظ مأنوس و جادوی افکار وی در اشعارش همچون معجونی شفابخش روح‌ها را صیقل داده و زنگار دنیای ریاکار را از دل‌ها می‌زداید و همچنین شاعرانی همانند غول اوروج، یوسف‌علی بیگ‌قره قانلی، حسین بایات، میرزا محمد متخلص به نثار نیز در پیشرفت شعر قشقایی از شاعران بلند آوازه عصر خود به‌شمار می‌آیند. با این تفاسیر نیز می‌بینیم بسیاری از جوانان ایل با قالب‌های شعری اصیل قشقایی مأنوس نیستند و به نظر می‌رسد نیاز به شناخت آن بسیار لازم و ضروری است.

قالب‌های شعر قشقایی

شعر قشقایی به‌مانند اشعار بسیاری از کشورها دارای وزن عددی (هجایی) می‌باشد و این مقیاسی برای سنجش قالب‌های قشقایی است.

1)    آساناک ـ (بایاتی): این قالب‌های شعری که هر مصرع آن دارای هفت هجاست و عموماً درون مایه‌ای عاشقانه دارند و شاعران بیشتر با تصویر و احساسی خیال‌آمیز با نگاهی ژرف و خوش‌آهنگی واژه‌ها و وزنی ترانه‌گون در به تصویر کشیدن عواطف و احساسات از این قالب شعری بسیار استفاده می‌کنند.

تئللرینگ خرمن، خرمن

 

عالم اسیر نه بیر من

گـل عـــالمی باغیشلا

 

تا بیر قالام اسیر من

موهایت به‌مانند خرمن است/ همه عالم اسیر توست نه تنها من/ بیا و تمام عالم را ببخش/ تا فقط من اسیر تو بمانم.

2)       گرائیلی: در لغت به معنای ایل سیاه پوش (قره ایلی) است. هشت هجا دارد و جان مایه آن عشق، غم و حسرت و آه است.

گؤزه ل آیریلیق چاغی دیر

 

قال ای چـشم مستانیم قال

باهار فصلی،گول باغی دیر

 

تمــاشالی بــستانیم قال

ای ماهروی من هنگام جدایی است/ ای چشم مستان من بمان، بمان/ فصل بهاراست، گل‌ها شکفته‌اند /ای بستان تماشایی من بمان.

«میرزا مأذون»

3)    قوشما: از نظر محتوایی، غنی‌ترین قالب شعری است که عموماً درون مایه‌ای از جمله: پند و اندرز، مدح و رثای شهیدان دارد. یازده هجایی می‌باشد و مأذون قشقایی، یوسف‌علی بیگ قره قانلی از شاعران معروف این قالب شعری هستند.

من گلمیشدیم بو گولشنده گول دورم

 

بیلمدیم که گول توکولموش خاری وار

مـن گلمیشدیم غملی کویلوم گولدورم

 

بیلمدیم کی یارینگ آه و زاری وار

من آمده بودم تا در این گلشن گل بمانم/ ندانستم که گل پژمرده است و خارش برجاست/ من آمده بودم تا قلب غم آلودم را بخندانم/ ندانستم که یارم نالان است و زاری می‌کند.

«یوسف‌علی بیگ‌قره قانلی»

4)    شاه ختایی: شاه اسماعیل ختایی اولین کسی است که با این قالب، شعر می‌سراید. قالبی پانزده هجایی است. درون مایه آن، احساس غم و اندوه که به امیدواری می‌گراید. شهریار از بزرگان این قالب شعری است.

5)    قالب‌های دیگر: مسدس و همچنین قالب‌های نو از جمله آغجا قوشما (شعر سپید)، یئنگی قوشما (شعر نو) که شاعر گران‌قدر ایل، ارسلان میرزایی در کتابی با عنوان «اوزاق یول» این قالب‌های شعری را معرفی کرده و اشعار فراوانی در این قالب‌ها سروده است.

اتفاقات تلخ و شیرین زندگی، بینش‌ها و عواطف و احساسات شورانگیز، شاعر را بر آن می‌دارد که در کارگاه خیال خویش آنها را پرورش دهد و به زبانی خیال‌آمیز بیان کند و با این جادوی بیان، تصورات و خیالات ذهنی خود را با همان صراحت و روشنی در ذهن شنونده برانگیزد و زنده گرداند، گویی شنونده آن را شخصاً تجربه می‌کند.

در این جا، جا دارد که از جناب آقای محمد نادری دره‌شوری، استاد بزرگوارم به‌خاطر حمایت‌هایشان از این جانب، تشکر و قدردانی کنم. از استاد محترمم جناب آقای
ارسلان میرزایی، شاعر گران‌قدر ایل که مرا در ارایه هر چه بهتر این اثر یاری دادند و همچنین از خانواده عزیزم که در این راه مشوق‌ام بودند و یاری‌ام کردند و از تمام دوستانم که به گونه‌ای در این مسیر همراهم بودند، تشکر و قدردانی می‌کنم.

با آرزوی آن که همه‌ی جوانان ایل قدر داشته‌های خویش را بدانند و برای داشتن آینده‌ای پیروز و افتخارآمیزتر تلاش کنند.

فرود اژدری

شهریورماه


http://www.shiraznashr.blogfa.com/post-99.aspx