تاریخ بویو یاشین واردیر «بابک» ته‌ک سیرداشین واردیر
«کوراوغلو» قارداشین واردیر اود یوردوسان آذربایجان
هموطنان محترم آذربایجانی ساکن استان تهران
حضور
تیم فوتبال تراکتورسازی آذربایجان به عنوان نماد فرهنگ و همچنین وحدت
آذربایجانی‌ها در عرصه اول فوتبال ایران باعث ایجاد غرور و انگیزه و
یادآور سالهای نه چندان دور تعصب و حمایت ما از این تیم قهرمان گردیده
است. در این میان دشمنان اتحاد آذربایجانی‌ها علاوه بر تلاش در ایجاد
اختلاف بین شهرهای مختلف آذربایجان تلاش بسیاری نموده‌اند که حضور پرشور و
پرتعداد ما آذربایجانیهای استان تهران را در بازیهای این تیم در شهر تهران
را کم رنگ نشان داده و چنین ادعا نمایند که تمام طرفداران تراکتور از
استان اذربایجان شرقی برای تشویق این تیم در برابر تیمهای تهرانی در تهران
حاضر شده‌اند، در حالیکه خیل عظمی این تماشاگران، ساکن استان تهران
بوده‌اند؛ لذا حضور ما آذربایجانیهای ساکن تهران با پلاکاردها و پارچه
نوشته‌های مخصوص خود در بازی تیم تراکتورسازی با ساپیا کرج در 30 بهمن ماه
می‌تواند پاسخی کوبنده برای مدعیان این طرز تفکر باشد، از طرف دیگر این
بازی فرصتی برای اعلام اعتراض به روند فاشیستی برنامه نود که سعی در توهین
به جامعه فاخر تورک را دارد می باشد.
همچنین ضمن احترام به هموطنان
ساکن استانهای آذربایجان از آنها تقاضامندیم تشویق این بازی را بر عهده ما
گذاشته و فقط ار ترکهای ساکن تهران وکرج برای حضور و تشویق در این بازی
دعوت به عمل آورده و از تبلیغات دیگر به جز این اعلامیه برای حضور خودداری
نمایند.
میعادگاه طرفداران: ورزشگاه انقلاب کرج 30 بهمن ساعت 15:15 ، بازی: سایپا- تراکتورسازی
¬¬¬¬
تراختور ائل ایستر شرفلی میللت ایستر
لطفا به سایر هموطنان آذربایجانی استان تهران نیز جهت حضور اطلاع رسانی نمایید.
جمعی از آذربایجانیهای مقیم تهران و کرج
سرود مدارس ترک اورمیه در ٩٢ سال پیش و یادی از حاجی میرزا فضل الله مجتهد اورمولو
سه شنبه ۱۳ بهمن ۱۳۸۸ - 2 فوریه 2010
در این نوشته به کوتاهی به حاجی میرزا فضل الله مجتهد، یکی از برجسته ترین خادمان فرهنگ ترک و پیشگامان نهضت تعلیم و تعلم به زبان ملی ترکی و مدرنیته آزربایجان و ایران پرداخته ام. حاجی میرزا فضل الله مجتهد، از عالی رتبه ترین روحانیون شهر اورمیه آزربایجان در دو دهه نخستین قرن بیستم است. وی که بیش از بیست سال در عتبات عالیات کشور عراق به تحصیل و تدریس علوم دینی اشتغال داشت، پس از نیل به درجه اجتهاد به اورمیه شهر زادگاه خویش بازگشت. حاجی میرزا فضل الله مجتهد در سالهای جنگ جهانی اول در همگامی با حرکت اتحاد اسلام بر علیه نیروهای اشغالگر روسیه تزاری (که در ضمن آزربایجان شمالی را نیز تحت اشغال داشت) اعلان جهاد نمود. وی در سال ١٩٢٠ در اورمیه فوت کرد.
از تاریخی ترین اقدامات حاجی میرزا فضل الله مجتهدی، تاسیس مدرسه ای در اورمیه به نام "مدرسه صلاحیه" ویا "خئییر یوردو" به منظور تدریس زبان ترکی است. این اقدام، نقطه عطفی نه تنها در تاریخ تدریس زبان ترکی در آزربایجان جنوبی، بلکه در تاریخ فرهنگ ترک و روند ملت شوندگی خلق ترک است. او خود سمت مدیرْیت این مدرسه را که جزء اولین مدارس تاسیس شده به سبک مدرن در آزربایجان جنوبی و ایران نیز میباشد، بر عهده داشت. در مدرسه خئییر یوردو زبان تدریس و همه مفردات به ترکی بود. زبان فارسی نیز هر روز به مدت یک ساعت به مثابه زبانی خارجی به علاقه مندان تدریس میشد. مدرسین مدرسه را عمدتا روشنفکران و افسران ترک بومی و نیروهای آزادیبخش عثمانی تشکیل میدادند. منابع تاریخی ذکر می کنند که کلاسهای مدرسه "خئییر یوردو" در مدت بسیار کوتاهی از کودکان و جوانان شهر که مشتاق سواد آموزی به زبان مادری خود ترکی و تشنه یادگیری فرهنگ ملی خویش بودند پر گشته بود.
یکی دیگر از موضعگیریهای تابوشکنانه حاجی میرزا فضل الله مجتهد که نام وی را در تاریخ فرهنگ و زبان ترک و آزربایجان ماندگار کرده است، فتوای وی در مورد جواز تغییر الفبا و خط عربی و کاربرد الفبای لاتین (برای زبان ترکی) به جای آن است. حکم تاریخی این مقام دینی برجسته شیعی به جواز خط لاتین برای زبان ترکی امروز نیز برای ترکهای مقید به فتاوای مقامات دینی دارای اهمیت می باشد. در زیر فتوای این روحانی بلند پایه ترک آزربایجانی مدرنیست و آینده نگر آمده است:
فتوای میرزا فضل الله مجتهد اورمیه ای (جریده اختر، سال ١٢٩٧، شماره ٢٢): "تغییر در خط کتب یا اختیار خطی جدیدی مطلق جایز است بلا اشکال. بلکه هر گاه موجب تسهیل تعلیم و تعلم و تصحیح قرائت بشود راجح خواهد بود. اگر کسی توهم بکند که این تغییر تشبه به اهل خارجه است و جائز نیست، این توهم ضعیف است که اینگونه تشبیهات حرام نیست و الا استعمال سماور باید جائز نباشد."
امروز پس از گذشت ٩٢ سال از گشایش مدرسه ترکی خئییر یورد، ترکهای آزربایجان جنوبی و دیگر نقاط ایران، در راستای سیاستهای فارسگرایانه و انکار و امحاء زبان و هویت ترکی و حقوق زبانی و ملی ملت ترک ساکن در ایران توسط دولت این کشور، از کاربرد آزادانه زبان ملی خود در نظام آموزشی، عرصه های گوناگون حیات اجتماعی و فعالیتهای دولتی بالکل محروم گشته اند و فرهنگ و هویت خلق ترک ساکن در ایران در نتیجه اقدامات سیستماتیک رسمی حاکمیت فارس و غیررسمی جامعه فارسی در آستانه نابودی کامل قرار گرفته است. ایدئولوژی دولتی به تلاشی بسیار گسترده برای باز نویسی تاریخ ایران و زدودن حافظه تاریخی ملت ترک بویژه در دو عرصه سابقه رسمیت زبان ترکی و تعلیم و تعلم به زبان ترکی در آزربایجان جنوبی و دیگر مناطق ملی ترک نشین دست یازیده است. زیرا خود بخوبی می داند آنچه که ملت ترک ساکن در ایران، در آزربایجان جنوبی و خراسان و جنوب و مرکز ایران خواهان آن است، نه چیزی نو و وارداتی، بلکه آنچیزی است که قبل از پیاده شدن طرح استعماری و وارداتی فارس-آریاسازی فعلی به طور طبیعی از بطن تاریخ و جامعه ایرانی برخاسته و در جریان بوده است، یعنی: برابری و تساوی مطلق ملل ساکن در ایران و زبان و فرهنگها و حقوقشان، طرد نژادپرستی آریایی و قومیت گرایی برتری طلب فارسی.
در یک صد سال گذشته استعمار روس (آزه ربایجانچیلیق) و فارس (ایرانچیلیق)، هر کدام در جهت مصالح و نیات خود، به بازنویسی تاریخ معاصر آزربایجان جنوبی پرداخته اند و من جمله شماری از رهبران و شخصیتهای ضد ترک و فارسگرای مرتجع جنبشهای آزادیخواهانه اما غیرملی مشروطیت آزربایجان و آزادستان را به سیماهای تاریخی و حتی قهرمانان ملی آزربایجان تبدیل کرده اند. این دو سیاست استعماری، در عین حال به حذف شخصیتهای حقیقتا ملی، متجدد، مترقی و ترک گرای این دوره مانند میرزا فضل الله مجتهد اورمیه ای و تقی رفعت و همچنین لجن مالی سیاستهای بسیار مثبت عثمانی و اتحاد اسلام در قبال ترکان ایران و آزربایجان جنوبی در این دوره دست زده اند. اما واقعیت آن است که شخصیتهای ترک گرای مذکور و سیاستهای عثمانی در آن دوره و بویژه حرکت اتحاد اسلام از جمله با اقداماتی مانند گسترش ترکی نویسی، تاسیس مدارس ترکی زبان، تشویق به گذار به الفبای لاتینی ترکی و طراحی پرچم برای آزربایجان جنوبی، سازماندهی مقاومت مردمی ترک در برابر متجاوزین ارمنی-آسوری در مناطق غربی آزربایجان جنوبی، آزادسازی برخی شهرهای اشغال شده توسط آنها، .... نقش عظیمی در خودآگاهی ملی ترکان آزربایجان جنوبی و روند ملت شوندگی آنها در اوائل قرن بیستم داشته است.
با این وصف، شایسته است که حاجی فضل الله مجتهد، این خادم انساندوست و وطنپرور، فقیه عالیقدر، مدرنیست و فرهنگ دوست ترک آزربایجانی و آرمانهایش به نیکی یاد شود و جایگاه شایسته خود را در تاریخ سیاسی آزربایجان جنوبی و فرهنگ ترک باز یابد. بسیار بجا خواهد بود اگر روز مبارک تاسیس مدرسه ترک در اورمیه در ٩٢ سال پیش نیز، نه تنها فقط در این شهر، بلکه در سراسر آزربایجان جنوبی و کل ایران به عنوان "روز ملی مدارس ترک" همه ساله گرامی داشته شود.
در زیر بخشی از مارش و سرودی را که ٨٤ سال پیش کودکان و جوانان ترک در مدرسه خئییر یوردوی اورمیه آزربایجان میخواندند تقدیم میشود. سخنان این مارش، سروده شاعر برجسته ترک، محمدامین یورداقول (١٩٤٤-١٨٦٩) است:
من بیر تورک`ه م
Mәn bir Türkәm
اورمو-١٩١٨ دوغوش ایلی (١٢٩٦ گونه ش ایلی)
Urmu 1918
خئییر یوردو اوخولو-Xeyir Yurdu Oxulu
من بیر تورک`ه م، دینیم جینسیم اولودورMәn bir Türkәm denim cinsim uludur
سینه م، اؤزوم آته ش ایله دولودورSinәm özüm atәş ilә doludur
اینسان اولان وطه نینین قولودورİnsan olan vәtәninin quludur
تورک ائولادی ائوده دورماز، گئده ره م!Türk evladı evdә durmaz gedәrәm
یارادانین کیتابینی قالدیرتمامyaradanın kitabını qaldırtmam
وطه نیمین بایراغینی آلدیرتمامVәtәnimin bayrağını aldırtmam
دوشمه نیمی، وطه نیمه سالدیرتمامDüşmәnimi vәtәnimә saldırtmam
تانری ائوی ویران اولماز٬ گئده ره م!Tanrı evi viran qalmaz gedәrәm
بو تورپاقلار اجدادیمین اوجاغیBu torpaqlar әcdadımın ocağı
ائویم٬ کؤیوم٬ هپ بو یوردون بوجاغیEvim köyüm hәp bu yurdun bucağı
ایشته وطه ن٬ ایشته تانری قوجاغیİştә vәtәn iştә Tanrı qucağı
آتا یوردون ائولاد پوزماز٬ گئده ره مAta yurdun evlad pozmaz gedәrәm
تانریم شاهید٬ دوراجاغام سؤزومدهTanrım şâhid duracağam sözümdә
میلله تیمین سئوگیله ری اؤزومدهMillәtimin sevgilәri özümdә
وطه نیمده ن باشقا شئی یوخ گؤزومدهVәtәnimdәn başqa şey yox gözümdә
یار یاتاغین دوشمه ن آلماز٬ گئده ره مYar yatağın düşmәn almaz gedәrәm
آغ کؤینه کله گؤز یاشیمی سیله ره مAğ köynәklә göz yaşımı silәrәm
قارا داشلا پیچاغیمی بیله ره مQara daşla piçağımı bilәrәm
وطه نیمچون اوجالیقلار دیله ره مVәtәnimçün ucalıqlar dilәrәm
بو دونیادا کیمسه قالماز٬ گئده ره مBu dünyada kimsә qalmaz gedәrәm
گرچه یه هو
مئهران بهاری- سؤزوموز
سلام دوست عزیز
با تشکر از تلاشتون
ولی سعی کنید وبلاگتونو گسترش بدید
در صورت نیاز به وبلاگ من
*بزرگترین مرکز دانلود آهنگهای قشقایی*
سر بزنید
اگه هم دوست داشتید منو لینک کنید تا قشقایی های عزیز از این وبلاگ استفاده کنن
پیروز باشید.