ایل قشقایی

ایل قشقایی

قشقایی	خمسه	ممسنی	کوهمره	کهگیلویه	طوایف مستقل
دره شوری	اینالو	دشمن زیاری	جروق	باقی	جبل انارویه
شش بلوکی	بهارلو	رستم	سرخی	جاکی	جشنی
عمله	باصری	جاوید	نودان	آقاجری	چهار راهی
فارسیمدان	عرب	بکش			میش مست
کشکولی‌کوچک	نفر				قره گوزلو
کشکولی بزرگ					غربال‌بند
					امیر سالاری
					متفرقه داراب
					متفرقه فیروزآباد
					زردک
					کرد شولی

 

ایل قشقایی تاریخچه ایل قشقایی، مبهم است و به درستی معلوم نیست از چه زمانی و از کجا و بر اثر چه عواملی به فارس کوچانده شده‌اند و نظریه‌های مختلفی در این مورد وجود دارد. ایل قشقایی که بزرگ‌ترین جامعه عشایری فارس را تشکیل می‌دهد، به صورت یک ایل متفق و یکپارچه به فارس نیامده است. اتحادیه کنونی قشقایی را چند گروه عشایری ترک‌زبان در اوایل سده یازده هجری، بنیان نهادند که جداگانه و بتدریج راه سرزمین‌های جنوبی ایران را پیش گرفته بودند و چنین می‌نماید که بخش عمده آنها در اواخرسده هشتم و اوایل سده نهم هجری، از قفقاز به فارس آمده‌اند. قشقایی‌ها اصلا ترک زبان هستند، اما تعدادی از لرها و لک‌ها نیز با‌ آنان آمیخته شده‌اند.  بنابر نظر برخی محققین، زبان قشقایی، شاخه‌ای از ترکان اوغوز غربی است که با زبان آذری و استانبولی یک منشا دارد، منتها لهجه و گویش آنها متفاوت است. به طور کلی، ایل قشقایی از چند طایفه کوچک و بزرگ تشکیل شده که عبارتند از: دره‌‌شوری، شش‌بلوکی، فارسیمَدان، کشکولی کوچک و بزرگ و سه طایفه صفی‌خانی، رحیمی و قَراچه که از طوایف بزرگ بوده و هم‌اکنون در طوایف دیگر ادغام شده‌اند. ایلات خمسه ایل خمسه، یکی از دو ایل مهم فارس (دیگری قشقایی) است که از پنج تیره تشکیل شده است و به همین علت، خمسه (پنجگانه) نامیده می‌شود. ایلات خمسه که از ایل‌های ترک‌زبان اینالو و بهارلو و نفر و ایل فارسی‌زبان باصری و ایل عربی لهجه عرب تشکیل شده است، اتحادیه نااستواری بوده است که در اواخر قرن سیزدهم هجری، بیشتر برای مقابله با قدرت سیاسی روزافزون ایل قشقایی ایجاد شد. با توجه به این نکته است که هرگز، هیچگونه مکتب فرشبافی مستقل و منسجم به نام خمسه وجود نداشته تا بشود به بررسی آن پرداخت. البته، برخی از این ایل‌ها و طایفه‌ها به حکم همنژادی و همزبانی به هم نزدیک‌تر بوده و حشر و نشر بیشتری داشته‌اند، مانند بهارلوها و اینالوها. و برخی به اقتضای همسایگی وهمجواری چنین بوده‌اند، چون بهارلوها و عرب‌های مزیدی. این پیوندهای قومی و اجتماعی، ناگزیر پیوندهایی میان دستبافته‌ها استوار داشته، تا آنجا که تمایز پاره‌ای بافته‌های بهارلو از اینالو دشوار گشته، همچنانکه اندک نیست فرش‌هایی که به آسانی بتوان آنها را بهارلو خواند و شبهه عرب مزیدی بودن در آن نباشد. از جانب دیگر، امتزاج بخشی از طوایف لر سبب گشته که فرشبافی نفر از فرشبافی ترکان بهارلو و اینالو دور و به مکتب بافندگی لری نزدیک شود. تاریخچه ایل باصری باصری‌ها از عشایر فارسی‌زبان ایلات خمسه هستند که از زمان‌های دور، ساکن فارس هستند. در سال‌های اخیر، قدرت ایلخانی باصری از میان رفته و ایل، دیگر کارآیی یک واحد سیاسی و عشایری متشکل را نداشته است. تاریخچه ایلات عرب ایلات عرب فارس، از مهاجران سرزمین‌های عربی هستند که در سده‌های اول و دوم هجری، به فارس آمده‌اند و به زبانی عربی آمیخته به فارسی سخن می‌گویند و مشتمل بر دو ایل جباره و شیبانی‌اند. تاریخچه ایل نفر این ایل کوچک ترک‌زبان، در گذشته صاحب نفوذ و اقتدار سیاسی بوده است. اما سال‌هاست که از صورت یک ایل متشکل و همبسته درآمده و چند پاره شده و پراکنده گشته است. ایلات لر لرها، از قدیمی‌ترین ایلات ساکن در فارس هستند که سابقه سکونت آنها، به هزاره اول پیش از میلاد مسیح می‌رسد. در طول زمان، جمعیتی بزرگ از لرها به ایل قشقایی، خصوصا طایفه‌‌های کشکولی پیوسته‌اند. لرهای فارس قدیم، مشتمل بوده‌اند بر: لرهای غربی متشکل از ایلات نیمه کوچرو و لرهای شرقی که سالهاست در برخی روستاهای فارس ساکن شده‌اند.