ضرورت احیای بافت گلیم
که توسط اکثر بافندگان قشقایی تولید میشود و شهرت خاصی دارد
در بخش هفتگل استان خوزستان
البته ناگفته نماند که تعدادی از رشتههای صنایع دستی خوزستان در حال منسوخ شدن است که در جهت احیای آنها میباید چاره اندیشی شود.
رشتههای در حال نابودی شامل عبا بافی، نمد مالی، گیوهبافی و... است. از بین رشتههای صنایع دستی رایج در استان خوزستان قالی بافی، گلیم بافی، گبه بافی، ورنی بافی، سفالگری حصیربافی و کپو بافی و تولیدات عشایری نقش برجستهای در اقتصاد روستایی و عشایری این استان به عهده داشته و دارند که در راستای حفظ، احیا و توسعه صنایع دستی و به منظور حمایت از صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی در سطح استان مدیریت صنایع دستی خوزستان، سال 1354 تاسیس شد که هدف آن توسعه رشتههای موجود صنایعدستی، حمایت و صیانت از اشتغال موجود در بخش صنایع دستی و افزایش درآمد صنعتگران، هنرمندان و تولید کنندگان صنایع دستی، حمایت و صیانت از اشتغال موجود در بخش صنایع دستی و افزایش درآمد صنعتگران و هنرمندان و تولید کنندگان صنایع دستی توسعه صادرات غیرنفتی، کاهش وابستگی به صنعت نفت بومی و ایجاد فرصتهای شغلی برای بیکاری در سطح استان خوزستان است.
پیشینه صنایع دستی در استان خوزستان بیشتر به شهرستانهای دزفول، شوشتر و بهبهان برمیگردد؛ که از مناطق باسابقه در امر تولید صنایع دستی خصوصا منسوجات سنتی، ملحفه بافی، اهرامی بافی، سجاده بافی، چوقا بافی، عبا بافی و... است و در دزفول، ورشوسازی و خراطی از رشتههای دیرینه است. در مناطق بختیاری نشین این استان یعنی در شمال، در شهرهای ایذه، مسجدسلیمان و اندیمشک و بخشهای تابعه آن، بافندگان ذهنیباف، قالیهای محلی تولید میکنند و در بخش هفتگل نیز بافت گلیم که توسط اکثر بافندگان قشقایی تولید میشود شهرت خاصی دارد.
همچنین زندگی عشایر در این استان خصوصا ایل بختیاری موجب شده از دیرباز، تولیدات عشایری متنوع در این استان به تجلی درآید.برپایه اعلام سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان، در این استان نزدیک به 90 رشته صنایع دستی شناسایی شده است. رشتههای فاقد کد ولی رایج و فعال در استان خوزستان، میناکاری روی طلا و نقره چوقابافی،گچبری، برجستهکاری و صنایع دستی تکمیلی و تلفیقی است.
به گفته معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی خوزستان، رشتههای نمد مالی، ملحفه بافی، موج بافی و ورشو سازی که در حال منسوخ شدن است، از طریق آموزش و مستندسازی قرار است حفظ و احیا شود.
بهزاد امیری با تاکید بر حفظ و احیای آثار به جا مانده در بخش صنایع دستی، از صدور بیش از 39 فقره جواز تاسیس کارگاه تولیدی، صدور بیش از 16 فقره پروانه تولید کارگاهی، صدور بیش از 493 فقره کارت شناسایی جهت کارآموختگان مراکز آموزش، صدور بیش از 217 فقره کارت شناسایی جهت صنعتگران و هنرمندان آزاد و منفرد خبر داد.
همچنین سال گذشته بیش از 563 تن انواع صنایع دستی شامل سفال، سرامیک، حصیر؛ شیشه؛ مصنوعات چوبی، نساجی سنتی و سایر اقلام صنایع دستی جهت کاهش وابستگی به صنعت نفت و افزایش درآمد در استان به خارج از کشور یعنی کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر شدهاند.
برگزاری بیش از 11 مورد نمایشگاه مختلف سراسری، منطقهای و مناسبتی با حضور صنعتگران و هنرمندان برگزیده استان جهت معرفی هرچه بیشتر صنایع دستی بومی استان اقدام شده است.در واقع هنرهای دستی و سنتی فراموش شده، گنجینهای از عشق و شیدایی حاشیهنشینان و روستانشینان خوزستان است که به رونق و احیای دوباره نیاز دارد.
هنرهای بومی پرپیشینه و باهویت زیباترین جاذبههای گردشگری مناطق مختلف استان بوده که اکنون از آنها به عنوان زینت بخش موزههایاد میشود.شماری از هنرمندان پرآوازه و بی نام و نشان در گفتگو با خبرنگار ما توجه، حمایت، برنامهریزی اصولی، آموزش و دعوت از استاد کاران را برای رونق دوباره هنر دستانشان ضروری میدانند. کاربردی شدن، توجه به صادرات، ارائه تسهیلات مناسب برای راهاندازی بازارچههای فروش و موزههای منطقهای در پویایی و افزایش سهم صنایع دستی در سبد خانوارها تاثیر به سزایی دارد.
اما به رغم بی مهریهای زمانه هنوز در آبادیهای خوزستان، هنرمندان بینام و نشان عاشقانه هنرپردازی میکنند تا چراغ میراث فرهنگی و صنایع دستی استانشان همچنان پرفروغ بماند، زیرا چراغ آنها در فضای این هنرهای دیرینه میسوزد و میافروزد.
اهواز - سمیه غافلی
خبرنگار جامجم