قشقایی شاعیرلری

در میان شاعران ایل قشقایی که بیشتر آنان گمنام می باشند و هیچ کدام دیوان یا اثر ادبی مکتوبی ندارند دو شاعر بیشتر شناخته شده و اشعار آنان زینت بخش محافل می باشد که میرزا ماذون و یوسفعلی بیگ معروف به یوسف خسرو می باشند.

محمد ابراهیم فرزند سید علیرضا متخلص به ماذون بزرگترین سخن سرایان قشقایی در سال 1246 هجری قمری از مادری از طایفه عمله به دنیا آمده است و در سال 1313 هجری قمری در شهر شیراز وفات یافته و در بقعه متبرکه شاهزاده منصور مدفون است .

و اما اشعاری چند از این شاعر بزرگ :

وادی محنت

وادی-ی محنتده من اولدوم مجنون
کیمه دیه م بو دیوانا دردیمه
یارونگ هئجرانوندان باغریم اولده خون
دئمگ اولماز هر نادانا دردیمه

او بولبول که آیره دیشده گولوندن
دایم ناله چکه ر هجران الیندن
باد-ی صبا زندانیلر دیلندن
بیر بیان ائد گلستانا دردیمه

طاقتیم کسیلیب آرامیم یوخدور
خوش گینم گئچیبدور همدمیم یوخدور
من که سر سوزومه محرمم یوخدور
قوی بیلمه سون هچ بیگانا دردیمه

بولبول شوقی گول باغوندان تکنمه ز
عئشقین شوره دماغندان تکنمه ز
ماذون سوزه دئمه گینان تکنمه ز
گورگ یازام داستانا دردیمه
-----
ترجمه

در وادی محنت من مجنون شدم
به کی بگم این درد دیوانه ام را؟
از هجر یار جگرم خون شد
دردم را به هر نادانی نمی توان گفت

بلبلی که از گلش جدا افتاد
همیشه از هجر ناله می کشد
باد صبا از زبان زندانیان
به گلستان دردم را بیان کن

طاقتم بریده و آرامی ندارم
روزهای خوبم سپری شده و همدمی ندارم
من که برای اسرارم محرمی ندارم
بگذار تا هیچ بیگانه ای دردم را نداند

هرگز شوق بلبل از باغ گل تمام نمی شود
و شور عشقش هیچ وقت تمام نمی شود
گفته های ماذون با گفتن تمام نمی شود
باشد که دردم را در داستان ها بنویسم

حسرتله بولبول- ماذون

دوقوز آی حسرتله شیدا بولبولام
غنچه دان آچولماز گوللاروم منم
نه خیال ایلایام دانوشام گیلم
فلک اوزاق سالموش یوللاروم منم

صیاد اولدوم یار طوروما دوشماده
سیلاب کیمنگ گوزوم یاشه جوشماده
آرزوسون چوخ چکدم آخر آشماده
صراحی گردنه قول لاروم منم

آخر گدر یامان سودادان سرم
داغولور تفرقه اولور دفترم
اوز یامان بختم دان واردور خبرم
یتمز دامانونا ال لرم منم

ماذونم غربتده ایتده نشانوم
هاردا گزم هارا اولا مکانوم
ورمدی مرادوم آلماده جانوم
هیچ ایگید گورمه سین گون لاروم منم ترجمهنه ماه همراه با حسرت ، بلبل شیدا هستم
گلهای من از غنچه باز نمی شود
چه خیال کنم حرف بزنم و بخندم
فلک مسافت من را طولانی کرده
صیاد شدم اما یار در تله من نیفتاد
چه اشکهایی که ازچشمانم مانندسیل جاری نشد
آرزویش را خیلی کشیدم ولی آخر نرسید به
گردن صاف و بلورش دستهای من
از آرزوهای مشکل آخر سرم بر باد خواهد رفت
دفترم پریشان و متفرق خواهد شد
از بخت بد خودم با خبرم
که دستم به دامانش هرگز نخواهد رسید
ماذونم و در غربت نشانم گم شد
کجاها بگردم و کجاها مکانم شود
مرادم را نداد و جانم را هم نگرفت
هیچ جوانمردی روزهای من را نبیند

سوروش قَرَه داغدان -میرزا مأذون قشقایی

مایل اُولما شمعِنگ روشن اوزونه
دوستونی یاندوران اوتا سالاندر

گوزنگ سالما گوَزللَرینگ گوزنَه
ناز-و غَمزَه لَری جانونگ آلاندر

گَل منَدن احوال آل روزگار دَردی
من چَگمیشم هجران دردی، یار دردی

سوروش قَرَه داغ´دان چگمیش قار دردی
خوبلارونان سودا اِدَمِِگ قاشی کمانلار

تلخ اِدَر اوقاتونگ شیرین زبانلار
کمان اِدَر بِلنِگ قاشی کمانلار

مَندَن سیزَه زنهار اولسون جوانلار
اینچیه بَلِه بِل باقلاماگ قلاندر

قان اِدَر باغریگی مژگان-ی خنجَری
آپارور صبریگی نارِ-ی نوبَری

عطرِ-ی دماغ اِدمَه زلفِ-ی عنبری
تارِ-ی زلفی صَرّافلی ایلاندر

اگر عارِفِسَنگ دوسمَه کَمَندَه
سالوب عارِ فَلری زنجیَره٬ بَنده

اَل دَیمَه زلفونا دوشمَه کَمَندَه
بیر زلفی عقربدر٬ بیری ایلاندر

قشنگ قِزِنگ سَودیگینیدَه صفا وار
صفاواردر، بلاواردر، جفا واردر

مأذون دِسَه شوخ گوزَلَده وفا وار
اِینانمایونگ شاعر سوزی یالاندر
منبع:http://ghashghayi.mihanblog.com/post/2