نام کتاب : نصاب ترکی قشقایی به فارسی
نویسنده:میرزا محمد قلی ابن محمد رضا قهفرخی متخلص به فقیردر عهد فتحعلی شاه قاجار
مقدمه و تصحیح:دکتر حسین محمد زاده صدیق و منیژه شیر محمدی
سال نشر ۱۳۸۸تهران انتشارات تکدرخت
کتاب از دو قسمت تشکیل شده است قسمت اول توضیحاتی است که اقای دکتر
صدیق در خصوص نصاب و کتب نصاب وتاریخجه نصاب و نصاب نویسی و نصاب خوانی و
کتب مهم نصاب و نصاب ترکی به فارسی قهفرخی و روش و محتوای ان و مسائل
مختلف ان سخن میگوید و در قسمت دوم متن اصلی کتاب اورده شده است .
یکانه نسخه خطی کتاب حاضردر داخل مجموعه ایی به شماره ۱۱۵۸۶ محفوظ در کتابخانه ایت اله العظمی نجفی مرعشی قرار دارد.
انچه ازمقدمه مولف بر نصاب به دست می ایداین است که وی ان را در
روزگارفتحعلی شاه قاجار به نظم در اورده است.مولف اهل روستای قهفرخ(فرخشهر
کنونی) از توابع چهار محال و بختیاری و در ان عهد ساکن اصفهان بوده است.
وی ان را در ۳۰۰ بیت به تقلید از نصاب ابو نصر فراهی سروده و ان را«نصاب
ترکی»نامیده است.
از این مولف یادی در الذریعه (ج ۲۴،ص۱۶۴)رفته است.مولف خودرا میرزا محمد
قلی بن محمد رضا می نامدکه فقیر تخلص میکرده است.به نظر میرسد که در
اصفهان به شغل مکتبداری مشغول بوده و این رساله را جهت تدریس در مدارس
اصفهان وبه درخواست حاج محمد صادق اصفهانی به نظم در اورده است.محمد قلی
بن محمدرضااز شاعران ساکن اصفهان و به قوم قشقایی منسوب بوده است.به سه
ززبان ترکی ،عربی و فارسی مسلط بوده است و متون هر سه زبان را در مکاتب
اصفهان تدریس می کرده است.
نمونه ایی از متن کتاب (ص۸۱)
القطعه العاشره فی بحر الخفیف
ای جوانمرد ! لفظ ترکی دان
تَرک ترُ کی مکن و ترُکی دان
فاعلاتن،مفاعلن ،فع لن
وز خفیف این حساب ترکی خوان
سیچقان ایل سال موش اود ایل
سال گاو،بارس ایل پلنگ بدان
توشقان ایل سال خرگوش است،
لوی ایل است نهنگ سال عیان،
ییلان ایل –یونت هم قوی ایل،
سال مار است- اسب-گوسفندان،
بازیچی ایل هم تخافو ایل،
هست میمون و مرغ در پی ان .
ایت ایل سال سگ بود در بعدش،
باز تنگوز سال خوک بدان.
در پایان برای جناب اقای دکتر صدیق ارزوی سلامتی و بهروزی و عمر طولانی داریم.
ساغ اولونگ یولداشلار . گو زه ل دیر